Rośnie podobnie jak czosnek po kilka ząbków obok siebie, a do tego zawiera wiele właściwości zdrowotnych. W Polsce powoli staje się coraz popularniejsza, jednak pierwsze wzmianki na temat jej uprawy w naszym kraju pochodzą z najdawniejszych ksiąg dotyczących ogrodnictwa.
Zachwycają się nią kucharze na całym świecie. Jest bardzo popularna w Azji południowo-wschodniej, a w szczególności w Indonezji, Tajlandii, czy Chinach. W wielu krajach połączenie czosnku, cebuli i papryczki chilli stanowi bazę do większości narodowych dań. W Europie największym producentem jest Francja, która rocznie eksportuje około 6-8 tys. ton tej odmiany. „W swoich właściwościach zdrowotnych przypomina czosnek. Jest w zasadzie ogniwem pośrednim pomiędzy cebulą a czosnkiem”, wyjaśnia Pan Jakub Jazdon prezes firmy Onix, która jest jednym z największych producentów cebuli w Europie. Szalotka jest łagodniejsza i słodsza od najczęściej używanej cebuli żółtej. Dodatkowo cechuje się bogatym aromatem.
.
Właściwości zdrowotne szalotki
Poza świetnym smakiem roślina posiada wiele właściwości zdrowotnych, m.in.:
- Zawiera witaminy: A, B, C oraz E
- Jest bogata w jod, kobalt, miedź, mangan, potas, sód, wapń lub żelazo.
- Wzmacnia odporność organizmu
- Ma działanie bakteriobójcze, przeciwzapalne i odkażające
- Obniża ciśnienie krwi
- Wspomaga działanie układu pokarmowego
- Reguluje poziom cukru
- Obniża poziom złego cholesterolu
- Wpływa pozytywnie na pracę serca, trzustki i wątroby
- Zapobiega chorobom nowotworowym
- Zawiera olejek lotny, odpowiadający za smak i zapach, którego nie tracimy nawet po smażeniu
.
Uprawa i odmiany
Choć jest rośliną wieloletnią najczęściej uprawiania jest jako jedno lub dwuletnia. Ma spore wymagania wodne, lecz w porównaniu z zwyczajną cebulą znacznie lepiej znosi gorsze gleby i niższe temperatury. Często spotkamy ją w przydomowych ogródkach. Bez problemu kupimy ją w sklepie. Istnieje wiele odmian, z czego można wymienić takie jak: Bonilla F1, Matador F1, Ambition F1, Primalis, czy Toto. Różną się smakiem, kolorem oraz kształtem, który może być okrągły lub podłużny (stąd również określenie szalotka bananowa).
.
Zastosowanie
Łagodny smak oraz aromat, który nie tracimy przy obróbce termicznej powoduje, że jest chętnie wykorzystywana przez szefów kuchni. Możemy ją dodawać do kanapek, surówek, twarogów, a także sosów. Warto zastosować ją do dań z woka i zup. Szczególnie polecamy wykorzystanie do marynat oraz konfitur. Jadalny jest również szczypior, który możemy używać podobniej jak ten z cebuli dymki. Szalotka ma zastosowanie w przemyśle medycznym i weterynaryjnym. Stosuje się ją jako naturalny składnik leków w medycynie ludowej. Połączenie flawonoidów oraz witaminy C daje w efekcie naturalny „rutinoskorbin”, który zwykle zażywamy profilaktycznie przeciwko przeziębieniom.
W książkach kucharskich oraz w sieci znajdziemy mnóstwo przepisów na jej wykorzystanie. Warto przygotować z niej dżem z dodatkiem jabłek. Świetnie pasuje do wątróbki oraz kaszanki. Nadaje się na grilla oraz domowe kanapki z wędlinami:
.
Dżem z jabłek i szalotki:
- 8 szalotek
- Duże polskie jabłko
- 50 g orzechów włoskich
- 20 g masła
- 20 g cukru
- Ostra papryka
- 50 ml białego octu winnego
Cebulę obieramy i siekamy w cienkie plasterki. Jabłka obieramy, drylujemy i kroimy w mniejszą kostkę. Do rozgrzanego rondla wrzucamy masło, wrzucamy szalotki i smażymy. Kiedy się zazłocą dodajemy jabłka i posiekane orzechy. Po 5 minutach wsypujemy cukier i wlewamy ocet oraz w zależności od naszych upodobań ostrą paprykę. Dusimy na małym ogniu przez około 25 minut. Kiedy dżem nabierze odpowiedniej konsystencji przelewamy do naczynia.
Szalotka to świetne warzywo, które warto często stosować, nie tylko ze względu na smak, lecz również z powodu swoich właściwości, które pozytywnie wpływają na nasz organizm.